Lokman Baybars, Hangi Acılar Oscar’a Layık?

Fatma Hüseyin^[1] İçin…

Tarih, acıyı seçerek hatırlar. Batı’nın kutsal saydığı Holokost gözyaşları, Oscar heykellerine dökülürken, Gazze’de her gün toprağa karışan çocuk kanları “politik propaganda” diye siliniyor. The Last Twins^[2], Auschwitz’in sözde kahramanı Erno Spiegel’in fedakarlığını(!) anlatırken, aklımıza bir soru geliyor:

“Acının rengi değişince, değeri de mi değişir?”

Seçilmiş Acılar

Batı’nın acılara bakışındaki ikiyüzlülük, The Last Twins belgeseliyle bir kez daha gözler önüne seriliyor. Auschwitz’de ikiz çocukları kurtaran Erno Spiegel’in hikâyesi anlatılırken, aynı özen Filistin’in acılarına gösterilmiyor. Holokost anlatıları Oscar’larla taçlandırılırken, Gazze katliamını belgeleyen filmler sansürleniyor.

Çifte Standartın Çarpıcı Yüzü

Zone of Interest (2023), Auschwitz temalı filmiyle Oscar kazandı. Aynı yıl, Born in Gaza (2014)^[3] Cannes’dan İsrail lobisinin baskısıyla çıkarıldı.

Netflix’te 300’den fazla Holokost içeriği var, ancak tek bir Filistin direniş filmi bile yok.

Batı, “özgür dünya” maskesini takarken, Filistin’in gerçeklerini sistematik olarak yok ediyor: No Other Land (2023)^[4], Batı Şeria’daki etnik temizliği anlatıyordu. Berlinale’de İsrail büyükelçisi filmi protesto etti.

To Shoot an Elephant (2024)^[5], Gazze’deki gazeteci katliamlarını belgeledi. BBC ve CNN yayınlamayı reddetti.

Disney+, 1948 Nakba’sını anlatan Farha’yı^[6] İsrail’de yasaklattı.

Frankl’in “Anlam” Yalanı

Viktor Frankl’in İnsanın Anlam Arayışı kitabı, Batı’nın acıyı nasıl çarpıttığının tipik bir örneğidir. Orijinal adı “Ein Psychologe erlebt das Konzentrationslager” (Bir Psikolog Toplama Kampını Deneyimliyor) olan kitap, Türkçeye “anlam arayışı” diye çevrilerek romantize edildi. Frankl, Auschwitz’deki Müslüman direnişçileri ve çingeneleri görmezden geldi. Bugün de aynı zihniyet, Filistinlilerin direnişini “terörizm”, İsrail’in katliamlarını “meşru müdafaa” diye yutturuyor.

Direnişin Sineması

Gazze’nin çocukları, Batı’nın sansürüne rağmen kendi hikâyelerini anlatıyor:

Flying Paper (2013)^[7], Gazze’de uçurtma yapan çocukları konu alıyor. Hiçbir ABD festivaline kabul edilmedi.

Where Should the Birds Fly (2013)^[8], bombalardan kaçan bir kızın hikâyesi. YouTube’da 10 kez sansürlendi.

Ambulance (2016)^[9], acil tıp ekiplerinin hedef alınışını belgeledi. Yönetmen Mohamed Jabaly’ye seyahat yasağı getirildi.

Holokost’un “asla unutma” dersleri, Gazze’nin bombalarla yazılan çığlıklarını duymamak için bahane olamaz. Spiegel’in mirası, ancak tüm ezilenlerin yanında durduğumuzda anlam kazanacak. Bugün Kudüs’te Ağlama Duvarı’na yaslananlar kadar, Gazze’nin enkazına gömülen çocuklar da bizim. Unutmayacağız – çünkü gerçek trajedi, ölenler değil, unutanlardır. Direnişin kameraları susturulamaz; çünkü her kare, tarihe kazınan bir isyandır.

^[1] Gazze’de son 18 ayın savaş izlerini kare kare belgeleyen genç gazeteci ve belgeselci. Düğününe günler kala ailesiyle birlikte İsrail’in düzenlediği bir hava saldırısında hayatını kaybetti. 

^[2] The Last Twins, yine bir Holokost hikayesi. Bu hikâye “Zvi” Spiegel’in, Auschwitz’de neredeyse kesin ölümden düzinelerce genç ikizi kurtarmak için her şeyini riske atması anlatılır. Yönetmen: Matthew O’Neill. 2025 Belgesel

^[3] Belgesel, 2014 Gazze Savaşı’nda hayatta kalmaya çalışan 10 çocuğun gerçek hikâyesini anlatıyor. Kamera, bombardımanların ortasında büyümek zorunda kalan bu çocukların gözünden savaşın yıkımını belgeliyor. Yönetmen: Hernán Zin (Arjantinli savaş muhabiri ve belgeselci)

^[4] https://www.izdiham.com/lokman-baybars-no-other-land-sinemada-direnis/

^[5] Belgesel, İsrail’in 2023-2024 Gazze katliamında hedef alınan gazetecilerin mücadelesini anlatıyor. Yönetmenler: Alberto Arce (İspanyol gazeteci) ve Mohammad Rujailah (Filistinli kameraman)

^[6] Film, 1948’de İsrail’in kuruluşu sırasında 750.000 Filistinlinin zorla göç ettirilmesi (Nakba) olayını, 14 yaşındaki Farha adlı bir kız çocuğunun gözünden anlatıyor. Yönetmen: Darin J. Sallam (Ürdünlü Filistinli yönetmen)

^[7] Belgesel, Gazze Şeridi’ndeki çocukların 2010 yılında başlattıkları ve Guinness Rekorlar Kitabı’na giren “en çok uçurtma uçurma” rekor denemesini konu alıyor. Yönetmen: Nitin Sawhney

^[8] Gazze’nin güneyindeki Fida Qishta’nın memleketi Khuza’a köyünde, 2008-2009 ve 2012’de yaşanan İsrail saldırılarını anlatıyor. Belgeselin adı, bombalanan Gazze Hayvanat Bahçesi’ndeki kuşların kafeslerinden kaçışını simgeliyor. Yönetmen: Fida Qishta (Filistinli kadın belgeselci)

^[9] Belgesel, 2014 İsrail saldırıları sırasında bir ambulans şoförü olan yönetmenin 51 gün boyunca çektiği gerçek görüntülerden oluşuyor.

İZDİHAM