31 Mayıs 2020

Edebiyat Sanat mı Bilim mi?

ile alef

Edebiyat bir sanat mıdır yoksa bilim midir? Sorusu, insanlar tarafından bu işle uğraşanlara sıkça sorulan sorular arasında gelmektedir. Aslında her iki dalı da yani sanatı ve bilimi edebiyat kavramı çerçevesinden düşünmek gerekir.

Doğada bulunan birçok maddeyi göz önüne alacak olursak bunlar ilk olarak, çoğu zaman insan ruhuna hitap etmeyecek durumda bulunur. Ama bunları insanların kullanacağı, onların fayda göreceği materyallere dönüştürürsek insanlar bundan bir haz alırlar. Örneğin; bir demir parçası, bu usta bir el tarafından güzel bir maddeye dönüştürülürse insanlar bundan zevk alır ve onların duygularına hitap ettiği için o maddeleri almak isterler, yani o madde artık bir anlam kazanmış olur. İşte edebiyatta tam burada kelimeler açısından bu işlevi görür.

Birkaç kelime düşünelim bunlar kendi başlarına ifade edildiğinde sadece anlamını ve bize ne olduğunu çağrıştırır, lakin bu kelimeleri sanat kaygısı güderek bir araya getiren ustaların ellerine verdiğimiz zaman, bizlerin duygu dünyasına, ruhuna etki eden bir yorum arz ettiğini görmüş oluruz. Ve böylece “kelimelerin sanatı” yani edebiyat ortaya çıkar.

Edebiyatı sanat ve bilim çerçevesinde değerlendirecek olursak, sanat kavramını bir daire, bilimi ise o dairenin içine yerleştirilmiş başka bir daire olarak görebiliriz. Eğer sanat kaygısı ile bir eser ortaya çıkıyorsa doğal olarak bu verilen eserin ne zaman ortaya çıktığı eserin yazılışındaki gramer bilgisi vb. gibi durumlarda buradan hareketle bilimi oluşturacaktır.

Sonuç olarak edebiyat söz ve yazıyı içerisinde bulunduran bir sanattır.

Nihat Sami Banarlı/ blog.milliyet.com
“İZDİHAM